ATLASFLORY

Marzanka wonna - Galium odoratum

- obrazków

- nazw polskich

- nazw łacińskich

- beskidzkie rezerwaty

Galium odoratum

Marzanka wonna

Roślina wieloletnia z cienkim, podziemnym kłączem. Łodyga jest czterokanciasta, podnosząca się i naga. Bylina osiąga wysokość od 30 do 60cm. Rośnie w lasach liściastych, w miejscach cienistych. W górach jej zasięg to regiel dolny.

Liście ma najczęściej ułożone w okółkach po 8 (rzadziej po 6-10), lancetowate, cienkie, ostro zakończone. Na brzegu i spodem występują szczecinki.

Kwiaty białe, drobne zebrane w skąpe wierzchołkowe podbaldachy, na długich szypułkach. Korona ma cztery płatki i jest lejkowata a kielich jest niewyraźny o małych działkach.

Owocem jest rozłupka pokryta czarnymi na szczycie haczykowatymi szczecinkami. Po dojrzeniu rozpada się na dwie niełupki.

Kwitnie od kwietnia do czerwca.

Synonimiczne nazewnictwo łacińskie:

Asperula odorata

Synonimiczne nazewnictwo polskie:

przytulia wonna

Uwagi:

1. Roślina objęta częściową ochroną.

2. Po ususzeniu roślina pachnie kumaryną, co znalazło zastosowanie do aromatyzowania ciast, cukierków, napojów i niektórych wódek, herbat ziołowych, tytoniu oraz do zwalczania moli.

3. Ziele ma właściwości lecznicze, zawiera glikozydy, kumarynę, garbniki, związki goryczne. Napar z niego ma właściwości przeciwbakteryjne, uspakajające, rozkurczowe. Stosuje się go przy kamicy nerkowej, chorobach wątroby, zaburzeniach krążenia , żylakach. Ziele marzanki należy stosować z umiarem gdyż zbyt silny zapach kumaryny może spowodować ból głowy i nudności.

Literatura:

1. Broda B, Mowszowicz J.: Przewodnik do oznaczania roślin leczniczych, trujących i użytkowych. Wyd.3 popr. 1979, Warszawa, PZWL

2. Fletcher N.: Kieszonkowy atlas kwiatów dziko rosnących. 2007, Warszawa, Solis Andrzej Koper.

3. Piękoś-Mirkowa H., Mirek Z.: Rośliny chronione. Wyd.2. zmienione i rozszerzone. 2006, Warszawa, MULTICO Oficyna Wydawnicza.