Filipendula ulmaria
Wiązówka błotna
Bylina o wzniesionej, nagiej i sztywnej łodydze, dorastająca do 1,5m wysokości, z grubym, zdrewniałym, poziomym kłączu ,w górze najczęściej rozgałęziona ,rośnie w miejscach wilgotnych, widnych, na podmokłych łąkach, na brzegach rowów i potoków, obrzeżach zarośli.
Liście na górnej powierzchni ciemnozielone, nagie, od spodu znacznie jaśniejsze, lekko filcowane; przerywano nieparzysto-pierzaste , pofałdowane, posiadające półokrągłe, ząbkowane przylistki częściowo zrośnięte z łodygą. Listki główne są szerokojajowate, o znacznie szerszym i dłuższym liściu szczytowym. Cały liść dłoniasto trójklapowy lub pięcioklapowy. Wszystkie listki są podwójnie ząbkowane. Liście odziomkowe są zebrane w różyczkę, długoogonkowe, do 25 cm długości, wyżej położone krótkoogonkowe. Pomiędzy nimi pary krótkich, siedzących lisków.
Kwiaty drobne, żółtobiałe zebrane w duży, luźny, wielokwiatowy kwiatostan, w zarysie romboidalny podbaldach, wyższy niż szerszy. Pojedynczy kwiat składa się z 5-6 płatków korony, licznych pręcików, które są wyraźnie dłuższe od płatków oraz kilku skręconych słupków.
Owocami są jednonasienne brązowe, nagie, śrubowate niełupki.
Kwitnie od czerwca do września.
Synonimiczne nazwy łacińskie:
Spiraea ulmaria
Filipendula pentapetala
Synonimiczne polskie nazwy gwarowe:
kozia broda
kropidło błotne
królowa łąk
parzydło wiązowe
tawuła błotna
tawuła łąkowa
tawuła szerokolistna
Uwagi:
1. Gatunek pospolity na terenie całego kraju. W górach rośnie po piętro kosodrzewiny.
2. Roślina trująca.
3. Wszystkie części rośliny były wykorzystywane w medycynie ludowej. Używano jej do zwalczania pasożytów układu pokarmowego, jako środek przeciwgorączkowy, w łagodzeniu bólów reumatycznych i w wielu innych schorzeniach, zawiera salicynę, sole mineralne ,garbniki i kwasy organiczne.
4. Rośliny używano także do aromatyzowania nalewek.
5. Kwiaty byliny są pozbawione nektaru, za to wydzielają intensywny zapach, skutecznie wabiący owady do ich zapylenia.
6. Liści używano do barwienia tkanin na zielono.
7. Dawniej tą rośliną dekorowano kościoły podczas ceremonii ślubnych.
8.W mitologii celtyckiej poświęcona była druidom.
Literatura:
1. Broda B, Mowszowicz J.: Przewodnik do oznaczania roślin leczniczych, trujących i użytkowych. Wyd.3 popr. 1979, Warszawa, PZWL
2. Senderski M.E.: Zioła. Praktyczny poradnik o ziołach i ziołolecznictwie. Wyd.3. 2009, Warszawa, Wydawnictwo K.E.Liber
3. Schauer T, Caspari C.: Przewodnik do rozpoznania roślin niezbędny na wycieczce z niezawodnym kodem barwnym. 2007, Poznań, Publicat S.A
.

.

|